Page 14 - fenbilimleri dergi sayı-4

İNSAN

KADIN HAKLARINA

VE TOPLUMSAL

EŞİTLİĞE ADANMIŞ

BİR YAŞAM:

NEZİHE MUHİDDİN

T ürk tarihine kuş bakışı bakıldığında karşımı- kadın sorunları üzerine yazdığı yazılarını ya-
za çıkan ilk sonuç, tarihimizin bir mücadele-
kından takip eder. İleriki yıllarda evde edin-
ler tarihi olmasıdır fakat tarihimizin ataerkil miş olduğu eğitim sayesinde yükseköğretim
bir anlayışla ele alınmış olması en kadim dö- mezunu olmadığı halde önce fen bilgisi öğret-
Ferhat BELGE nemlerden yakın geçmişe kadar birçok kadın menliği yapar, daha sonra da İttihat ve Terak-
Avcılar Fen Bilimleri Temel Lisesi kahramanı da çok silik bir tonda içinde barın- ki Kız Sanayi Mektebi’ne müdür olarak atanır.
Okul Müdürü
dırmasına sebep olmuştur. Her ne kadar du- Yürüttüğü görevler sırasında da eğitimle ilgili
rum bizim tarihimiz açısından biraz böyle gö- kaleme aldığı birçok raporu Maarif Bakanlı-
rüyor olsa da tarih, gerçekleri ifşa etme gücü ğına sunar.
ile silik kaldığına inandığımız birçok gerçeği
sihirli bir tonda bizlere sunabiliyor. 1911’de ilk eseri olan Şebab-ı Tebah (Harca-
nan Gençlik) romanını yazar. Bu arada döne-
Osmanlının çöküş süreci ile yeni Türkiye min birçok dergisinde yazıları yayımlanmaya
Cumhuriyeti’nin kuruluş süreci arasındaki o başlar. Nezihe Muhiddin, 1944 tarihine kadar
çalkantılı dönemde verdiği mücadeleler ve toplam on yedi roman, üç yüz kadar öykü ya-
ortaya koyduğu eserlerle Nezihe Muhiddin’i zarak dönemi içerisinde “Edibe-i Şehîre” yani
tarihin hiç de hak etmediği o tozlu sayfaları “ünlü kadın yazar” olarak tanınır. Eserlerinde
arasındaki yerinde ziyaret ediyoruz. içinde yetiştiği toplumun tarihsel ve sosyo-
lojik alışılagelmiş kurallarını bozarak o güne
Nezihe Muhiddin, Savcı Muhiddin Bey’in ve kadar çok da sesli söylenemeyen gerçekleri
Paşazade Zehra Hanım’ın kızı olarak 1889’da işler. Kadının yalnızca anne görevi yüklenme-
Kandilli’de dünyaya gelir. Eğitim hayatına sini eleştirir, toplumun her yerinde hak ettiği
mahalle mektebinde başlasa da daha sonra eşitliğe kavuşması gerekliliğini savunur. Bu-
ailesinin kararı ile eğitimine evde aldığı özel nun yanında üst üste yaşanan ve ağır yenilgi-
derslerle devam eder. Farsça, Arapça, Fran- lerle sonuçlanan savaştan arta kalan sorunları
sızca ve Almanca öğrenir. Öğrenmekle de kal- önemser. Burada da yine çocuklar ve kadınlar
maz, bu dillerin edebiyatına da ilgi duyarak üzerinden sosyal sorumluluk projeleri yürü-
ileriki yıllarda ortaya çıkacak edebiyatçı kim- tür. Eserlerinde bu sorunlara ağırlıkla yer ve-
liğini de oluşturmaya başlar. rerek toplumcu gerçekçi tavrını korur.

İlk öğretmeni ve aynı zamanda yakın akrabası Nezihe Muhiddin’nin edebi kişiliğinden ziya-
olan Nakiye Hanım’ın fikirlerinden etkilenir. de öne çıkan ve onu kendi yaşadığı dönem
Şebab-ı Tebah
( Harcanan Gençlik) Nakiye Hanım’ın Osmanlının ilk kadın ga- içerisinde daha da önemli bir kişi haline geti-
romanını zetesi olan “Hanımlara Mahsus Gazete”sinde ren özelliği, toplum sorunları özellikle de ka-

14