Page 19 - FBEK Dergi-2

KÜLTÜR Bir Perde Ustası

Asu KIZILARSLAN D ergimizin ilk sayısında UNESCO devam eden Hayali R.Şinasi Çelikkol’a, soru-
Kırklareli Fen Bilimleri Anadolu Lisesi Somut Olmayan Kültür Mirası larımızı yönelttik. Keyifle okumanızı dileriz.
Müdür Yardımcısı
Taşıyıcısı ve Karagöz– Kukla Sanatçısı Bunca yıldır “Gölge Oyunu”na gönül ver-
Hayali Cengiz Samsun’un kaleme miş biri olarak, “Karagöz ve Hacivat”
aldığı ve her kelimesi Gölge Oyunu’na bir sizin için ne ifade ediyor?
saygı duruşu niteliğindeki yazısına ithafen
bu sayıda da Karagöz ve Hacivat’ın kulak- Karagöz ve Hacivat benim için bir yaşam
larını çınlatmaya devam edecek ve “Gölge tarzı, halk kültürü, halkın aynası… Tüm
Oyunu”na gönül vermiş çok değerli bir bunlara ek olarak sanatçının aslında “kendi
sanatçıyı tanımaya çalışacağız. oyununu” kurduğu bir alan. Öyle ki gölge
oyunu sanatçısı halktan aldığı ile birlikte
4000 yıllık geçmişiyle Bursa, hem tari- perdesini, ışığını kendisi kurar; oyun müzik-
himizin hem de kültürümüzün birbirin- lerini yaratır, seslendirmeleri yapar, tasvirle-
den değerli pek çok öğesini barındırıyor. ri hareket ettirir, oyundaki tüm karakterlerin
Şimdilerde, büyük bir şehir olmanın büyük seslerini taklit eder. Perdesinde yarattığı
sorumluluğu ile değişmeye başlamış olsa dünya, aslında halkın dünyasıdır.
da eski Bursa’yı bilenler, şehrin yemye-
şil kollarıyla ziyaretçilerini karşılayan, sarıp Peki, bu muhteşem ikili, yani Karagöz ve
sarmalayan halini hatırlayacaktır. Üstelik Hacivat nasıl bir araya gelmiş?
Bursa’da tarihin “modern” zamanların elin-
den kurtarma çabasıyla yaşattığı ve belki Efsaneye yani söylenceye göre Karagöz, yılda
daha doğru ifadeyle “yaşatılan” çok değerli bir iki defa Kırklareli’nden kalkıp Hacivat
iki figür var: KARAGÖZ VE HACİVAT. Bu ile görüşmeye gidermiş. (Karagöz’ün, o
iki figür, Folklor Araştırmacısı ve Hayali R. dönemlerde İstanbul tekfurunun habercisi
Şinasi Çelikkol’un perdesinde hem ülke- olduğu söyleniyor.) Daha sonra Karagöz ve
miz sınırlarında hem de sınırlarımız dışında Hacivat, 1330’lu yıllarda Bursa’da Orhan
nefes almaya devam ediyor. Camii Külliyesi yapımında birlikte çalışmış-
lar. Söyleşileri ile çalışanları meşgul ettikleri
R.Şinasi Çelikkol, 1988 yılından bu yana için inşaat yürümediğinden Sultan Orhan’ın
Bursa’da Karagöz gösterileri organize eden onları cezalandırdığı söylenir. Karagöz ve
bir sanatçı. Metin Özlen, Orhan Kurt, Hacivat Oyunu’nu icra eden ilk kişi olarak
Taceddin Diker ve Hayali Torun Çelebi’den bilinen Şeyh Küşteri, perde kurup onların
dersler alan Çelikkol, 1994 yılında “ustalar tasvirlerini perdeye aksettirmiş ve muhave-
ustası” olarak bilinen Hadi Poyrazoğlu’nun relerini* Sultan Orhan’a sunmuş.
elinden “peştamal” kuşanarak Karagöz sanat-
çılığına ilk adımı attı. “Bursa Karagöz Gölge Bu konudaki perde gazeli şöyledir:
ve Kukla Oyunları, Festivalleri” düzenleme
komitelerine pek çok kez başkanlık yaptı. “Perde kurdum, ışık yaktım; açıldı Bursa’da
Ustaları Metin Özlen ve Orhan Kurt’a birçok bahtım,
yurt içi ve yurt dışı festivallerde yardaklık
yaptı ve pek çok festivalde Karagöz’ü tanıt- Gezer iken Orhan Camii yapısında; rastla-
mak hem de kültürümüzün bu eşsiz öğesini dım tuhaf bir adama,
yaşatmak adına yer aldı.
Adı Karagöz, kendi derbeder; biz konuşunca
Biz de bu tarihsel miras, “tarih” olmasın etraf seyreder,
diye yarım asırı aşkın süredir çalışmalarına

20