Page 20 - Fen Bilimleri Dergi-6

SOSYOLOJİ

Orta Asya’nın İzleri

İ nanışları ve hayatı şekillendiren temel kadar baskın unsurlardır ki coğrafya ya da
unsurların başında gelen, çevresel unsur-
inanış değişse de bunların aktarımı devam
lardır demek çok da yanlış olmasa gerek. etmekte ve yeni coğrafyalara ve inançlara
Orta Asya’da doğa ile iç içe yaşayan, ha- adapte edilmektedir. Halk bilimi alanında
yatını doğanın kendilerine verdikleri ile yapılan bazı çalışmalar, bizlere Türklerin
Sermin ÇAMAŞLIOĞLU
Yakacık Fen Bilimleri Okulları şekillendirmek zorunda olan Türklerde inanışlarından kolay kolay vazgeçeme-
Türkçe Öğretmeni de bu koşulların inanç sistemlerinde çok diğini göstermektedir. İsterseniz bu ina-
yönlü değişiklikler yarattığını söylemek nışların bazılarını beraber inceleyelim ve
mümkündür. geçmişten günümüze yansıyan bozkırın
ışığında kültürel tarihimize bir göz atalım.
Ağaca, suya, dağa, göğe, totem hayvan-
lara kutsiyet yüklemiş olan Türkler, Hayatın başlangıcı olan doğum ilgili ge-
Şaman(Kam) adı verilen ruhani öncüle- leneklerle söze başlamak uygun olacak-
riyle doğanın kutsallığına inanmış ve bu tır. Türklerde kadınlığın, doğurganlı-
inançlarını İslamiyet ile tanışmalarından ğın ve çocukların tanrıçası, Umay’dır.
çok sonraya bile –bilinçli veya bilinçsiz- Şamanizm’e inanan Türklerde çocuğu
taşımışlardır. Kültürlerini, yeni inançları- olmayan kadınların ağaç ve su kültüyle
na adapte etmişlerdir. Birçoğumuzun -gü- bağlantılı olan Umay’dan çocuk dilemek
nümüzde batıl inanç olarak kabul edilse için kutsal kabul edilen ağaçlara çaput
de- uygulamaktan ya da inanmaktan bağladıklarını bilmek; günümüzde çocuk
vazgeçmediği bazı inanışların temelinin sahibi olmak için çeşitli mezarlara asılan
Şamanizm’e dayandığının farkında mıyız? telleri, kumaşları daha anlamlı hale ge-
Toplum hafızasında gelenek ve kültür o lecektir. Yine eski Türklerde yeni doğan

20