Page 21 - fenbilimleri dergi sayı-4

Çinilerde daha çok hayvansal figürler, av
sahneleri ve Rumiler kullanılmıştır. Dini
yapılarda ise geometrik, bitkisel kompo-
zisyonlar ve yazı kuşakları tercih edilmiş-
tir. Konya, Sivas, Erzurum, Amasya, To-
kat gibi şehirler, çini sanatı örneklerinin
görüldüğü yerlerdendir.

“Lüster” bir sır üstü tekniğidir. Bu teknik-
te çini; maden oksitli, gümüş, bakır tozlu
bir karışımla boyanır. Lüster boyalar de-
senlerde kahverengi ve sarı tonlar oluştu- Lüster tekniği Lüster tekniği
rur.

“Minai tekniğinde”, sıraltı ve sırüstü tek-
nikleri birlikte kullanılır. Sıraltı tekniğin-
de çiniler mor, yeşil, mavi gibi yüksek
ısıya dayanıklı boyalarla önce boyanır ve
fırınlanır. Sırüstü tekniğinde ise renkler
kiremit kırmızı, beyaz, kahverengi, siyah
ve altın yaldızdır.

Osmanlı Dönemi’ne gelindiğinde 15.
yüzyılın sonu ile 16. yüzyılın başı, çini
sanatında bir dönüm noktası olmuş- Lüster tekniği Şam işi
tur. Çini üretimleri o dönem Osman-
lı İmparatorluğu’nun da başkenti olan
İznik’te yapılmaktadır.

İznik çinilerini diğer çinilerden ayıran ve
onu daha değerli kılan özelliği hammad-
desinde yarı değerli maden olarak bilinen
kuvars bulunmasındandır. Kobalt mavi-
si tonları, firuze, yeşil, siyah, kahverengi,
kabarık mercan kırmızısı; dönemin favori
renkleri olarak bilinir.
Baba nakkaş işi İznik işi
Baba nakkaş, Haliç işi, Şam işi, Rodos işi,
saz yolu gibi üslup çalışmaları, 16. yüz-
yıl Klasik Dönem olarak adlandırılan dö-
nemde yapılmış çalışmalardır. Karamemi
ekolü olarak bilinen yarı stilize çiçekler-
den oluşan lale, karanfil, sümbül, gül,
zambak, gül goncası, nar gibi çiçeklerin
yanı sıra bahar, servi ağaçları, üzüm-
asma yaprakları, meyve ağaçları gibi ser-
best kompozisyon anlayışı içinde yeni
düzenlemelere imkân sağlamıştır. Aynı
zamanda hatai, Rumi ve bulutlu kompo-
zisyonlara da bu dönemde fazlasıyla yer
verilmiştir.
Minai tekniği

21