Page 33 - Fen Bilimleri Dergi - 3

Hemen hemen her çocuğun yaşıtlarından özellikleri hakkında kapsamlı bilgi sahibi
daha iyi olduğu bir yanı vardır. Kimisi olmaları oldukça önemlidir. Üstün yetenekli
konuşmada, kimisi yazmada, bir diğeri resim çocukların eğitimi ile ilgili bu çocukların
yapma ya da şarkı söylemede yaşıtlarından zaten üstün olduğu, her ortamda kendilerini
daha iyidir. geliştirebileceği, seçerek öğrenci alan (Fen
lisesi, Anadolu lisesi vb.) okulların bu çocuk-
Üstün yetenekli çocuklar, hayatlarının ilk lara yönelik olduğu, bunun dışında ek bir
yıllarından itibaren yaşıtlarına göre daha hızlı eğitim verilmesinin gereksiz olduğu gibi bazı
gelişirler. Erken konuşur, erken yürür, erken ön yargılar mevcuttur. Ancak üstün yetenekli
fark ederler. Ancak bu gelişim hızı çocukların çocuklar yaşıtlarından daha önce, daha çok
bireysel özelliklerine göre değişebilmektedir. ve daha hızlı öğrenirler. Çocuğun merakını
Hızlı ilerlemenin bütün gelişim alanlarında ve isteğini uyandıracak eğitim ortamının sağ-
aynı oranda olması beklenmemelidir. lanması gerekir.

Üstün yetenekliler, Üstün Yetenekli Çocukların Gelişimsel
1. Yetenekli (yüksek zeka) Özellikleri
2. Yaratıcı (yeni fikirler oluşturma ve bu Üstün yetenekli çocukların gelişimsel özel-
fikirleri problemlerinin çözümünde kul- likleri; fiziksel özellikler, bilişsel özellikler ve
lanabilme) sosyal-duygusal özellikler olarak üç başlıkta
3. Aldığı görevi mutlaka yerine getiren (yük- incelenebilir.
sek motivasyon düzeyi ve projenin sonu-
nu görme becerisi) kişilerdir. 1. Fiziksel Özellikleri
Geçmişte, çocukların fiziksel gelişimleriyle
Çocuğunuzun üstün yetenekli olduğunu üstün yeteneklilik arasında bağlantı kurul-
bilmek neden önemlidir? masına karşın, günümüzde ayırt etme ve
tanılamada fiziksel özelliklere ait bir tanılama
Özel eğitimde “erkenlik” ilkesi doğrultusun- biçimi kullanılmamaktadır.
da üstün yetenekli çocukların erken yaşta
tanılanması; eğitim ihtiyaçlarının giderilmesi, 2. Bilişsel Özellikleri
ilgi, beceri ve potansiyellerini en üst düzeyde • Çok meraklıdırlar.
kullanmaları açısından son derece önemlidir. İlgilendikleri
Bununla birlikte çocuğun üstün yetenekli konuya
olarak belirlenmesi, standart bazı ölçümler karşı
yapılmasını gerektiren bir süreçtir ve bu
tanılama süreci ile birlikte “etiketleme” de
söz konusu olmaktadır. Bunun paralelinde
ebeveynlerin, öğretmenlerin ya da sosyal
çevrenin çocuktan beklentileri artmakta
ve farklılaşmaktadır. Çocuğun eş zamanlı
olmayan gelişimi göz ardı edilerek her
gelişim alanında kendisinden “üstün”
özellikler göstermesi beklenebilmek-
tedir. Bunun doğal bir sonucu ola-
rak da çocuk, sosyal ve duygusal
problemlerle karşılaşılabilmektedir.
Sonuç olarak tanılama,

*Çocuğa sunulmuş bir eğitim fırsatı
olduğunda ve çocuk bu eğitim ola-
naklarından yararlanabildiğinde,
*Ailenin ya da çocuğun yasal olarak
yararlanabileceği haklar söz konusu
olduğunda,
*Tıbbi olarak tedavi söz konusu olduğun-
da önemli ve gereklidir.

Üstün yetenekli her çocuk, özel eğitim deste-
ği alma imkânı bulamayabilir. Üstün yetenek-
li çocukların kapasitelerini en üst düzeyde
kullanabilmeleri için ailelerin ve öğretmen-
lerin bu çocukların gelişim ve karakteristik

33