Page 33 - Fen Bilimleri Dergi-7

Ozu’nun yemek davetini kabul edip evine Renee ‘nin tablonun yorumunu bildiğini
adım attığında geniş antrede bir Peter şu cümlelerden anlıyoruz.
Claesz natürmort’una gözü takılır. Bu bir
“Yaşam, İstiridye ve Limon Stili”dir. “Çok güzel. Dilin güzelliği için örtülülük
neyse sanat için de bu o.”
Natürmortta istiridye ve ekmekten ibaret
hafif bir yemek için sofra kurulmuş. Ön İNCİ KÜPELİ KIZ VE WERMEER
planda gümüş bir tabağın içinde, yarısı Renee’nin sevdiği diğer bir ressam
soyulmuş bir limon ve sapı oymalı bir Johannes Wermeer’dir. Renee’nin
bıçak. Arka planda kapalı iki istiridye, Wermeer’i sevmesindeki etken, Wermeer
sedefi görünen bir kabuk parçası ve için- tablolarındaki kadınları kendi yaşantısı
dekinin biber olduğu anlaşılan kalaylı bir ile özleştirmesinden kaynaklanıyor ola-
tabak. İkisinin arasında yatay bir bardak, bilir. Ticaretin gelişkin olduğu, soylu-
içi bembeyaz görünen bir küçük ekmek zengin-köle sınıf ayrımının soydan çok
ve solda, altın sarısı soluk bir sıvıyla paraya dayandığı, Püriten din ahlakın
yarı yarıya dolu büyük bir bardak, ters kadınları pasifize ettiği 17’nci yüzyıl
bir kubbe gibi bombeli, geniş ve silindir Hollandasındaki kadınlar ya köle gibi
şeklinde ayağı cam desenlerle süslü. Renk çalışır ya da bir adamın süs bebeği karısı
yelpazesi sarıdan abanoza kadar gidiyor. olurdu; akıllı, yetenekli ve kişilikli kadın-
Zemin mat altın, biraz kirli” ların bu niteliklerini değerlendirebileceği
bir alan yoktu. Renee, bence bu tablolar-
Tabloda sanatçı duvardaki parlak sarı da kendini bulmuştu.
ışığı kutsallığın rengi olarak dönemin
dini boyutuyla ilişkilendirmiştir. Ekmek, İlk defa Ağustos 2006’da yayınlanan
İsa’nın; kristal kadeh, saflığın ve mükem- Kirpinin Zarafeti romanı; Sarkozyki’nin
melliğin ve içindeki altın sarısı şarapla yabancı-ırkçı politikaları sonucu 2005
birlikte, kutsal kasenin / Meryem’in sem- yılında patlayan bütün Batı Avrupa’yı
bolüdür. Dan Brown’un Da Vinci Şifresi’ni diken üstünde tutan en az 1300 arabanın
okuyanlar ne demek istediğimi anlar. Yan yakılmasıyla sonuçlanan Fransa’daki göç-
yatmış, arkası görünen içi boş gümüş men isyanlarının ve sınıflar arası çatışma-
kasede cazibeli bir kadını, istiridyeler larının yumuşatılması, toplumsal barışın
de kadınla bağlantılı, bir erkeğin hisleri sağlanması ve Marksist 1968 sokak hare-
ile ilgili olup, sağda beyaz örtü üzerinde ketlerinin bir benzerinin yaşanmaması
kırılmış fındık taneleriyle birlikte dünyevi için yazılmış bir deneme gibi gözüküyor.
zevkten uzak kalmanın da zor olduğuna Roman kahramanlarının burjuva, emekçi,
gönderme yapılmıştır. Sayfa 174’teki ‘‘Bir göçmen olması da onlara uyarı ve öğüt
yerlerde, başka yerde, birisi bu yemeği niteliğinde. Bu öğüt ve uyarı; Proleter-
istedi; bu mineral şeffaflığa özlem duydu göçmen sınıfına Marksist felsefe yeri-
ve limonlu istiridyenin tuzlu ipeksiliğini ne sakinlik, dinginlik içeren, hoşgörüye
diliyle okşama hazzının peşinden koştu.’’ dayanan pasifist Uzak Doğu felsefeleri
cümlesi yazarın da bu tablonun Freudyen olarak empoze edilmekte, genel kültür
semboller taşıdığının farkında olduğunun düzeylerinin yükseltilmesi için
göstergesidir. de felsefe sanat, edebi-
yat, film de buluşma
Bıçak da, metal tabak da ruhsal yüce- önerilmektedir.
liş anlamındadır. Bıçağın metal tabağa Burjuva kesime
dayanması ruhsal yüceliş anlamını pekiş- de bu zavallı-
tirir. Metal tabaktaki yarısı soyulmuş lara (!) insan-
limon, yaşamda çekilen acı ve eziyetlerin ca davranın
sembolüdür. Saflığın, ruhsal temizliğin mesajı veril-
sembolü olan cam kadeh burada ters dön- mektedir. Ayrıca
müş şekliyle kaybedilmiş ruhsal temizliği kitabın hangi
anlatmıştır. Sanatçı bu durumla dikkatli kesimlere bir
yaşamamızı, ruhumuzun saflığını nefsani milyon yüz
zevklere ve dünyasal zorluklara rağmen bin satmış olma-
korumamız gerektiğini, çekilen acı ve sının araştırılması
eziyet ve imtihanların manevi yükselişe da önemli sonuçlar
sebep olacağını vurgulamıştır. Objelerin, çıkarabilir. Keyifli oku-
kristal kadeh ve ekmek arasında göste- malar…
rilmesi de korunmanın ve yücelişin neye
sığınılarak yapılacağının göstergesidir.

33