Page 27 - Fen Bilimleri Dergi-7

Göreme Açık Hava Müzesi, Üç Güzeller insanın sığınmasına ve yaşamasına uygun,
Peri Bacaları, Uç Hisar Kalesi panoramik ahırları, ibadethaneleri, çeşitli amaçlara
manzarası, yer altı şehirleri, tüm gör- yönelik odaları bulunan, havalandırma
kemiyle Avanos, Ürgüp ve Uç Hisar’ın sistemine sahip, haberleşme gereksinimi
ortasında yer alan doğal oluşumlar… bile düşünülmüş el emeği, göz nuru yapı-
Ne ironikti… Daha gezerken bile, yol lar… Tarihsel araştırmalar ve bulguların
kenarındaki kaya otelleri gözüme kesti- değerlendirilmesi sonucunda, Hititlerden
rip bir sonraki gezi planımı hayallerime bile izler taşıdığı görülen yer altı şehirleri
işlemeye başlamıştım bile. Sanırım -içten her dönem halkının bir ihtiyacına cevap
içe- bu satırları okuyacaklara, bana yapı- olmuş. Dönemlere şahitlik etmiş yer altı
lanı görüyorum ve arttırıyorum dercesi- şehirleri; savaşlara, kıyımlara, baskılara
ne, Kapadokya’ya mutlaka gidin mesajı dayanmış. Tarihin en kanlı sahnelerin-
vermek istiyorum. de, bölge halkının perde arkasında kal-
masına olanak sağlamış. Halkını duruma
Aklımdan çıkmayan, zihnimde canlanan göre, Bizanslılardan, Romalılardan veya
birçok fotoğraf var aslına bakarsanız. Araplardan korumuş. Hatta Selçuklu
Konuşan fotoğraflar bunlar… Belleğimde Dönemi’nde olduğu gibi askeri üs
kayda alınan en büyük fotoğraflardan biri olarak bile değerlendirilmiş yer altı
Kapadokya bölgesindeki yer altı şehir- şehirleri.
lerine ait. Tüm canlıların var oldukları
süre boyunca geçirdikleri adaptasyonla- 60 milyon yıl önce Erciyes,
rın temel sebebi, hayatta kalmak olmuş- Güllü Dağ, Hasan Dağı
tur. Yaşamak, nefes almak, var olmak yanardağlarının -o
ve var kalabilmek. Bu temel içgüdünün zamanlar aktif olan
ardından gelir barınmak, beslenmek ve yanardağlar- püs-
üremek ihtiyaçları. Hayatta kalma arzusu kürttükleri lavlar
arzuların en kuvvetlilerinden, bu uğurda ve üzerine yağan
verilen mücadeleler de mücadelelerin en yağmurlar, esen
çetinlerindendir. Kapadokya bölgesinde- rüzgârlar sonucu
ki yer altı şehirlerini görünce hakikaten oluşan sempa-
büyülendim. İnsanların hayatta kalmak tik görünümlü
için buldukları çözüm, bu amaçla giriş- devasa mantar-
tikleri çaba olağanüstüydü. Saklanmak, lar… Asurlular,
yaşamak, güvende olmak için bölgenin Hititler, Firigler,
yapısını oluşturan ve kolay şekil verilen Persler… Onca
volkan tüfünün nimetlerinden faydalanıl- medeniyete ev
mıştı. Anlatırken basit ifadeler kullanmış sahipliği yapan
olabilirim ama o dönemin şartları ve geniş bölge
imkânları düşünülünce kim bilir ne kadar Ka pado kya .
uzun ve zahmetli bir süreç olmuştur bu G e çm işte ki
şehirlerin inşası… Yerin altına kurulan sınırları güneyde
bir nevi katlı yaşam kompleksi. Binlerce Toros Dağları,

27