Page 28 - Fen Bilimleri Dergi-5

GİRİŞİMCİLİK

GARAJI

DAĞITMAK

A merikan kentleşme modelinde -belir- bildiği geniş alanlara yayılan bir yerleşim
li merkezler dışında- geniş coğrafyanın
yapısı, birbirine benzeyen geniş bahçeli
verdiği imkânla, sıkışmış kentleşme yeri- Amerikan evleri ve hemen evin bitişiğin-
ne dağınık ve geniş ev tipi bir kentleşme deki kapalı garajlar.
kültürü hâkimdir.
İşte birçok başarı hikâyesinin doğduğu
Ferhat BELGE Geniş alanlara yayılan Amerika kentleş- yerler de bu garajlar olmuştur.
Avcılar Fen Bilimleri Temel Lisesi mesi 1956’da ABD Başkanı Eisenhower
Okul Müdürü
döneminde başlatılan ve Interstate Projesi Bu garajlar sadece araçların güvenle park
olarak adlandırılan geniş otoyol ağı pro- edildiği yerler olmamış, deneysel çalış-
jesi temelinde gerçekleşmeye başladı. Bu maların merkezleri haline de gelmişler-
proje, kent ile köy arasında bir büyük- dir. Birçok Amerikalı için bu garajlar
lükte olan ve Suburb olarak adlandırılan hobi merkezleri olmuş; marangozluk-
yerleşim modellerini doğurdu. Bu yerle- tan teknolojiye, tesisatçılıktan müzik ve
şim merkezlerinin ortak özelliği, kentlere sanatsal çalışmalara kadar birçok uğraşın
olan uzaklıkları ve pahalı işçi gücü sebebi ihtiyaç duyduğu fiziki imkân ve ortamı
ile yerleşik toplum bireylerinin buralarda sağlamıştır.
emek isteyen, uzmanlık isteyen işleri
kendi kendilerini geliştirerek öğrenmek Amerikan toplumuna yerleşen “do it
zorunda bırakmasıdır. Bu kendini geliş- yourself” (kendin yap) kültürü, yara-
tirme zorunluluğu deneysel çalışmala- tıcılığın ve yeniliğin tetikleyici gücünü
rı tetiklemiş ve birçok girişim için bir oluşturmuştur.
kuluçka imkânı sağlamıştır. Ayrıca kıta-
da göçmen nüfusun yoğunluğu, etkile- Bugün dünyanın en büyük şirketlerinden
rini bugüne değin getiren yenilik ve risk olan DELL, MICROSOFT, GOOGLE,
alma gücünü kıta toplumunun temel HARLEY DAVIDSON, APPLE (Los
özelliklerine güçlü bir şekilde eklemiştir. Angeles Tarih Komisyonu tarafından
2013’te şirketin kurucusu Steve Jobs’un
Amerikan bireyleri, kendini gerçekleş- garajına tarihi yer statüsü verildi.) NIKE
tirmek ve bunun için ihtiyaç duyduğu ve daha birçok dünyaca ünlü markanın
bilişsel ve fiziksel koşullara sahip olma bu garajlardaki girişimlerle doğduğunu
gücü ile yaratıcılığı ve yeniliği belki biliyoruz.
de kendilerinin de tahmin edemeyeceği
kadar büyük bir güce bugün dönüştür- Yaratıcılık, gelişim, yenilik, girişim ve
müş durumdalar. bugün oldukça popüler olan Inovasyon
gibi birçok değer için sadece eğitim öğre-
Peki nasıl? tim faaliyetlerinin bunlara hazır ve uygun
olması tek başına maalesef yeterli değil.
Büyük metropol merkezleri dışında Aile ve toplumsal yapı, çevre şartları,
kalan Amerikan nüfus yerleşimi genel- değer yargıları, destekleyici / kısıtlayıcı
de hepimizin Amerikan filmlerinden de şartlar gibi birçok etkende bahsettiğimiz

28