Teknoloji çağında olduğumuzdan televizyon, tablet, bilgisayar, cep telefonu gibi elektronik aletlerin kullanımı da oldukça artmış durumdadır. Teknolojinin birçok olumlu yanı vardır. Bunlar; Bilgiye kolay ulaşmayı sağlama, öğrenmeyi daha kalıcı ve eğlenceli hale getirmedir. Bunun yanında, teknolojinin fazla ve bilinçsizce kullanımı çocukların bilişsel, sosyal-duygusal, dil gelişimi hatta fiziksel gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Teknolojiyi doğru ve kontrollü kullanmak, özellikle okul öncesi dönem çocukları için ebeveyn denetim ve kontrolü ile mümkündür. İzlenilen programların, çizgi filmlerin, oynanan oyunların içeriğini bilmek ve daha çok eğitsel programlara yönlendirmek ebeveynlerin sorumluğunuzdadır.

Teknolojinin Çocuklar Üzerindeki Olumsuz Etkileri

Çizgi film aşırı izleyen çocuklar dış dünya ile fazla etkileşime geçmemektedir. Bu durum aile içi iletişimi de olumsuz yönde etkilemektedir.

Yaratıcı düşünme becerilerini, hayal gücünü sınırlandırabilmektedir.

Şiddeti normalleştirdiğinden şiddet eğilimini arttırmaktadır. Çocuklar özdeşim kurdukları karakterlerin davranışlarını günlük yaşantılarına yansıttıklarından arkadaşlarına zarar verme vb. davranışsal problemler sergileyebilmektedirler.

Aşırı televizyon ve tablet kullanımı dikkat ve konsantrasyon sorunları doğurabilmektedir. Ekrana fazla maruz kalan çocuklar, izledikleri görsellerin çok hızlı olması nedeniyle günlük hayatta yaptıkları etkinlik ve faaliyetlerden çabuk sıkılabilmektedirler.

Gelişimsel düzeylerine uygun olmayan, korku ve şiddet içeren oyunları oynayan çocuklarda kabus görme, uyumakta zorlanma gibi sorunlar yaşanabilmektedir.

Özellikle, televizyon veya tablet başında uzun süre geçiren küçük çocuklarda konuşmada gecikme, kelime dağarcığının zenginleşememesi gibi dil gelişimsel sorunlar yaşanabilmektedir.

Ailelere Öneriler

3 yaşından önce çocuklara televizyon izletilmemelidir.

Evde televizyon sürekli açık olmamalıdır. Özelikle yemek esnasında çocuğun sakince oturması ve yediklerinin farkında olması için televizyon kapatılmalıdır.

Çocuğun televizyon izleyeceği zamanlarda eğitsel televizyon programları tercih edilmelidir. Bu programları izlerken de mutlaka süre kısıtlaması olmalıdır. Okul öncesi dönemde çocukların tablet, bilgisayar kullanım süresi 15 dakika, televizyon kullanım süresi ise 30 dakika veya maksimum 1 saat olmalıdır.

Çocuğun izlediği çizgi filmlerde, tablette/bilgisayarda oynadığı oyunlarda mümkünse yanında bir yetişkin olmalıdır. Bu sayede, izledikleri içeriklerde olumsuz sahneler bile olsa, çocukla bu sahneler ile ilgili konuşulabilir. Bu durum, çocuğun televizyon/ tablet/bilgisayardan aldığı bilgiyi direkt doğru olarak kabul etmemesini, iyi-kötü, doğru-yanlış kavramlarını doğru şekilde kurgulayabilmesini sağlar.

Çocuğa boş vakitlerinde ilgileneceği başka bir uğraş bulması konusunda yol gösterici olunmalıdır. Fiziksel oyunlar, yap-boz oynamak, yapı-inşa oyunları, çeşitli masa başı etkinlikleri (resim yapmak, oyun hamuru ile oynamak vb.), mutfakta ebeveynlerine yardımcı olması, yaşına göre verilecek küçük sorumluluklar, aile içinde herkesin gününün nasıl geçtiğiyle ilgili sohbet ortamı oluşturmak, kitap okumak boş vakitleri değerlendirmek için ideal uğraşlardır.

Ebeveynlerin, çocuklarının hangi oyunları oynayabilecekleri ve neleri izleyebilecekleri konusunda önceden konuşmaları ve bu konuda tutarlı olmaları gerekmektedir.

Uyumadan en az bir saat önce televizyon kapatılmalıdır.

Çocuklar ebeveynlerini model aldıklarından ebeveynlerin de televizyon/tablet/bilgisayar kullanım sürelerine dikkat etmeleri gerekmektedir.