Önceleri çocuk için kitap bir oyuncaktır. Bu dönemde çocuk, daha çok kitap sayfalarını çevirmekten hoşlanır. Çocuk, büyümeye bağlı olarak yeni şeyler öğrenme arzusu ve merakı ile farklı alanlardaki kitaplara yönelebilir. Küçük yaştaki çocuklar, bir kitabı birkaç kez dinleyerek bir öyküyü iyi bir şekilde öğrenebilir ve öyküyü kendi sözcükleriyle yeniden anlatabilir. Zaman zaman, öyküyü canlandırmaktan da zevk alabilir. Tüm bu durumlar onların, hayal gücünün ne kadar geniş olduğunu gösterir.
Küçük yaştan itibaren, kitap okurken sadece nesneleri değil duyguları da tanıması için rehberlik etmek önemlidir. Böylece çocuk hem başkalarının duygularını anlama hem de kendi duygularını ifade edebilme becerisini geliştirebilir. Öykü ve resimler hakkında konuşmak, çocukların okudukları öykülerle bütünleşmelerini ve kendilerini gerçek bir okur gibi hissetmelerini sağlamanın yollarından biridir. Bu yolla bir yandan çocuğun kelime dağarcığı zenginleşirken, bir yandan da ona, bazı zihinsel kavramları anlama fırsatı verilmektedir.
Kitap Seçimi Nasıl Olmalıdır?
Kitap seçiminde en önemli konu, kitabın konusu ve anlatımın çocuğun yaşına ve ilgi alanlarına uygun olmasıdır.
Hikaye kitapları, masallar, dergiler, yaratıcılığı geliştiren etkinlik kitapları ile çocuğun kitaplığının zenginleştirilmesi sağlanmalıdır. Anne-baba olarak, belirli alternatifler arasından çocuğun kendi kitaplarını seçme fırsatı verilmelidir. Kitap alırken mümkün olduğunca içeriğini kontrol etmek (şiddet vb. temalar ile ilgili dikkatli seçim yapmak.), çocuğun kişilik ve değer gelişimini destekleyecek tarzda anlatımları tercih etmek önemlidir.
Küçük yaştan itibaren birlikte kitap okunarak geçirilen keyifli saatler, anne babanın kitap okuması, kitabın günlük hayatın bir parçası olması, çocuğun kitaba karşı olumlu tutum geliştirmesini sağlayacaktır.
Küçük çocuklar uyumadan önce kitap okunmasından, yiyecekler, vasıtalar, hayvanlar ve çocuklarla ilgili kitaplardan hoşlanabilirler.
Yaş Dönemlerine Göre Kitap Seçimi
1-3 Yaş Grubu
Bebeklik döneminde bol resimli, az yazılı kitaplar ilgi çeker. Farklı kavramları (resim, eşya-nesne, hayvanlar, taşıtlar, meyveler. sebzeler vb.) resimler ile tanıtılan kitaplar ya da kartlar ilk 3 yılda çocukların gelişiminde önemli rol oynar. Bu dönemden başlayarak bol resimli, tekrar eden kelimelerden oluşan kısa hikaye kitaplarını takip edebilirler. Özellikle resimleri işaret etmek ve adlandırmak, ya da seslendirmek (kedi, köpek gibi hayvanların sesini taklit etmek gibi) bu dönemde keyif aldıkları etkinliklerdir.
3-6 Yaş Grubu
3-6 yaş döneminde, dil ve bilişsel becerilerin gelişmesi ile kitap okuma saatleri çok daha verimli geçebilir. Bu dönemde masallar, tekerlemeler kısa hikayeler ilgi çekicidir. Okul öncesi dönemde çocuklar aynı masalı onlarca yüzlerce kez okumanızı ya da anlatmanızı isteyebilir ve her defasında da keyif alabilirler. Bu tekrarların öğrenme üzerinde çok büyük bir etkisi vardır. Bu dönemdeki kitapların bol resimli (resimler hikaye ile ilişkili, bakarak anlatacak şekilde özetleyici olmalı) ve az yazılı olması tercih edilmelidir.
Bu dönemdeki çocuklara yönelik kitapların kolay çevrilen, sayfalarının kalın, yıpranmayan malzemeden olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca farklı boyut ve şekillerdeki kitaplar, bu dönemdeki çocukların ilgisini çekebilmektedir.
Okul öncesi dönemdeki çocuklar, çeşitli öykülerin yer aldığı, hayvan resimleri ve rakamların olduğu, arkadaşlar ve okula gitmekle ilgili kitaplardan hoşlanabilir. Öykü hakkında sorular sorabilir. Çocuğunuzla birlikte çocuk kütüphanesine ve kitapçıya giderek kendisi için daha fazla kitap seçme fırsatı sağlamalısınız. Çocuğunuza örnek olmak için, her gün 15-20 dk. televizyonu kapatıp ailece kitap okumalısınız.